Blog Arşivi

BAŞARILI VE İLK KADINLAR:NEYYİRE NEYİR ( İlk iki müslüman kadın sinema oyuncusundan birisidir.)

Neyyire Neyir (Münire Eyüp Ertuğrul)

Neyyire Neyir (Münire Eyüp Ertuğrul)



İlk iki müslüman kadın sinema oyuncusundan birisidir.
Doğum Tarihi: 1902
Doğum Yeri:
Ölüm Tarihi: 13/02/1943
Mezarı: Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul

Etkinlik Alanı

Sinema
Neyyire Neyir gibi 1902 doğumlu olan sinema ve tiyatro oyuncusu Vasfi Rıza Zobu, Neyyire Neyir ile nasıl tanıştığını şöyle anlatıyor:
"Muhsin Ertuğrul, 'Ateşten Gömlek' filmini çevirirken, filmin ulusal konusundan cesaret alarak, başlıca kadın kahramanlar olan Ayşe ile Kezban'ı, Müslüman kadınların canlandırmasını planladı. Filmdeki Ayşe rolü için Darülbedayi oyuncularından Ahmet Refet Muvahhit'in karısı Bedia Muvahhit seçildi. İkinci rol için müslüman kadın oyuncu bulunamayınca, gazetelere ilan verildi. Ertesi gün tek bir kız başvurdu. Kemal Film'in bürosu, Sirkeci'de, Ali Efendi Sineması'nın üstündeki iki küçük odanın içinde idi. O gün, büroya uğradığımda, Neyyire'yi gördüm. Kolejde öğrenciymiş. 'Film için müracaat etti. Muhsin'i bekliyor' dediler."
Milliyet İlkler Ansiklopedisi, İstanbul, 1985, s.289.
Ateşten Gömlek filmindeki roller için gazeteye verilen ilanla müslüman kadın oyuncu aranmıştır. Bu ilana sadece Neyyire Neyir başvurmuş ve seçilmiştir.
Neyyire Neyir, Bedia Muvahhit, ile birlikte ilk iki müslüman kadın sinema oyuncusundan birisidir. 1923 yılında ve Neyyire Neyir ve Bedia Muvahhit, senaryosu Halide Edip Adıvar'ın yazdığı Ateşten Gömlek romanından uyarlanan ve yönetmeni Muhsin Ertuğrul olan aynı adlı filmde rol almışlardır.
Ayşe rolünü Bedia Muvahhit'in, Kezban rolünü ise Neyyire Neyir'in canlandırdıkları Ateşten Gömlek filminde Kınar Hanım (Sıvacıyan) da rol almıştır.
Neyyire Neyir filmografisi
(Seçki)
Tiyatro sanatçısı Neyyire Neyir
Sahneye çıktığı tiyatrolar
  • Darülbedayi (Bugünkü İstanbul Şehir Tiyatrosu), İstanbul
  • Milli Sahne, İstanbul, İzmir
  • Ferah Tiyatrosu, İstanbul
  • Muhsin Ertuğrul Tiyatrosu, İstanbul
Rol aldığı tiyatro eserleri
(seçki)
  • Othello, 1922
  • Hortlaklar
  • Mum Söndü
  • Hamlet
  • Kafatası
  • Hülleci
  • Macbeth
  • Ayak Takımı Arasında
Editör Neyyire Neyir
Neyyire Neyir 1941 yılında Perde ve Sahne Dergisi'ni kurdu ve öldüğü tarih olan 1943 yılına kadar yayımladı.

Ödülleri


Üyelikleri


Eğitimi

Amerikan Kız Koleji (bitirmedi)
İstanbul Kız Öğretmen Okulu

Sosyal sorumluluk çalışmaları


Akraba ve Dostları

  • Evlilik:Muhsin Ertuğrul (Tiyatro oyuncusu, sinema ve tiyatro rejisörü)
  • Dostları:Kınar Hanım (Sıvacıyan) (tiyatro sanatçısı),Şaziye Moral (sinema ve tiyatro oyuncusu), Vasfi Riza Zobu (sinema ve tiyatro oyuncusu), Behzat Butak (tiyatro oyuncusu), Bedia Muvahhit (sinema ve tiyatro oyuncusu).

Anısını Yaşatan Projeler

Sokak adı
Neyire Neyir Sokak, Bahçelievler, İstanbul

Hakkında Yazılanlar


Kaynakça

Neyyire Neyir tanıtım sayfasında yararlanılan kaynaklar
  • Bkz. Hakkında Yazılanlar maddesi
Neyyire Neyir tanıtım sayfasındaki görseller için kaynak

Ek Bilgi

Tarihçi Ali Özuyar, Sinemanın Osmanlıca Serüveni isimli çalışmasında Neyyire Neyir ve Bedia Muvahhit'in Türk sinemasının ilk ilk Müslüman kadın sinema oyuncusu olmadıklarını, 1923 yılında çekilen Ateşten Gömlek filminden bir yıl önce, 1922'de çekilmi yapılmış olan Esrarengiz Şark filminde başrolü Nermin Hanım'ın oynadığını belirtir. (Ali Özuyar, Sinemanın Osmanlıca Serüveni, Ankara, Öteki Yay., 1999, s. 18.)
İstanbul Kadın Müzesi® (İKM) için ilk durağan bir kavram değildir. Müzenin sürekli sergisinde şimdi ilk olarak yer alan her biyografi, kadın tarihindeki yeni araştırmalar sonucunda unutulan/unutturulan, fakat yeniden keşfedilen bir "ilk"e, kıvançla yerini bırakır.
Nermin Hanım konusunda yapılacak araştırmalar, yukarda belirtilen bilgiyi desteklediğinde de belirtilen prensip geçerli olacaktır.
©2012 Meral Akkent
http://www.istanbulkadinmuzesi.org/inas-sanayi-i-nefise-mektebi
Kaydol: Kayıtlar (Atom)