Blog Arşivi

Leyla Bedirhan (Leïla Bederkhan) İlk Kürt kadın modern dans sanatçısıdır

Leyla Bedirhan (Leïla Bederkhan)

Leyla Bedirhan (Leïla Bederkhan)

İlk Kürt kadın modern dans sanatçısıdır.
"Dansım ve rüyalarım Doğu'ya ait"
Doğum Tarihi: 1903
Doğum Yeri: İstanbul
Ölüm Tarihi: 26/12/1986
Ölüm Yeri: Montauban, Fransa
Mezarı: Paris

Etkinlik Alanı

Dans
"Ben La Scala'da dans eden ilk Kürt dansçıyım. Bana, Siz Doğulu bir kadın mısınız? diye soruluyor. Mısır başta olmak üzere, çocukluğumu geçirdiğim ve çocukken gördüğüm hiç bir ülke ve bu ülkelerdeki hiç bir şey bana uzak değil. 
(Leyla Bedirhan)
Leyla Bedirhan, ya da Avrupa'da kullanmayı tercih ettiği adıyla Leïla Bederkhan, ilk modern dans sanatçısı Kürt kadındır.
Leïla Bederkhan, Asur ve Mısır dans stillerinden esinlenerek oluşturduğu modern dans programı ile, Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'nde gösteriler yaptı. Koreografisindeki tarihsel kökeni vurgulamak amacı ile performansını gerçek bir mekân ile biraraya getirdi ve Mısır'da Giza'daki büyük Sfenks'i arkaplan olarak kullandığı bir dans gösterisi gerçekleştirdi.
La Scala'da (Milano) 23 Ocak 1932 tarihinde prömiyeri yapılan ve koreografisi Léonide Massine'ye ait, Ottorino Respighi'ninBelkis, Regina di Saba (Saba Melikesi Belkıs) balesinde, Belkıs rolünde dans etti. Rol arkadaşı balet David Lichine, Salomon rolündeydi. Saba Melikesi Belkıs balesi 1930'ların sanat dünyasında sahnelenmiş en iddialı eserlerden biri olmuştur. Sitar gibi, klasik Batı müziği orkestrasında o zamana kadar kullanılmamış entrümanlara yer verilmiş, trompetler orkestradan çıkarılarak sahnenin arkasında çalınmış ve dekor tekniğinde rüzgar makinaları gibi o zaman için yeni sayılan yöntemler uygulanmıştı.
Milano Kent Arşivi'nde La Scala'daki prömiyerle ilgili bulunan belgelerde, basında yayımlanan ilk kritiklerde ve daha sonra da sanat tarihçilerinin analizlerinde Saba Melikesi Belkıs balesi için, La Scala Tiyatrosu tarihindeki en önemli oyun olduğu görüşü dile getirilmektedir.
Fondo Respighi, Serie "Fotografie", n.95, Archivio di stato di Milano,
http://www.archiviodistatomilano.it/spartiti-musicali-e-fotografie-del-fondo-respighi/fondo-respighi-serie-fotografie-n-95/(12.4.2012).
Leïla Bederkhan'ın sahnelediği eserler
(Seçki)
Dürzi Dansı (Danse Druse)
Pers Damgası (Estamp Persane)
Hiyeroglifler (Hiéroglyphe)
Dîlan (Kürt Dansı)
Kürt savaşçısı (Guerrier Kurde)
Tef (El Tar /Tambourin)
Fellahine

Ödülleri

Üyelikleri

Eğitimi

Leïla Bederkhan Viyana'da bale eğitimi aldı.

Sosyal sorumluluk çalışmaları

  • 1939 Erzincan Depremi mağdurları için gala, 16 Mart 1940.
    (Journal des Debats, 14 Mart 1940.)
  • Fransa'nın cephedeki Müslüman askerlerine yardım galası, Odeon Tiyatrosu, 30 Nisan 1940.
    (Correspondance d'Orient Revue économique, politique et littéraire, no: 508, Mayıs 1940.)

Akraba ve Dostları

  • Annesi:Henriette Hornik Bedirhan (dişçi, Avusturyalı)
  • Babası:Abdürrezak Bedirhan
  • Evlilik:Henri Touache
  • Dostları:Madame d'Ora (gerçek adı Dora Philippine Kallmus, 1907-1963, Viyanalı fotoğrafçı), Jean Target (ressam), David Lichine (gerçek adı David Liechtenstein, Balet), Léonide Massine (koreograf, balet), Alberto Spadolini (balet, Josephine Baker ve Leïla Bederkhan'ın dans partneri), Ruth Bergner (modern dans sanatçısı)

Anısını Yaşatan Projeler

"Leyla" dans gösterisi
Mezapotamya Dans, 2015 repertuarı için Leyla Bedirhan'ın hayatını sahneledi.
Gösteride Leyla Bedirhan rolünü Yeşim Coşkun canlandırdı.
İlk sahnelenme: Kasım 2015, Moda Sahnesi, İstanbul Müzik: Nurhak Kılagöz
Dansçılar: Ayhan Karaağaç, İsmet Köroğlu, Yeşim Coşkun, Serhat Kural
Koreografi: Serhat Kural
Afiş Tasarım: Metin Çelik
Işık Tasarım: Ferhat Güneş
Leyla Karakterinin Kostümü: Rojin Aslı Polat
Koreograf: Serhat Kural
Gösteri Süresi: 40 dakika
Elif Akgül'ün "Leyla" gösterisi hakkında Mezapotamya Dans grubuyla yaptığı 21 Kasım 2015 tarihli röportaj için tıklayınız.

Hakkında Yazılanlar

Kaynakça

Leïla Bederkhan tanıtım sayfasında yararlanılan kaynaklar
  • Leïla Bederkhan araştırmacısı Leyla Safiye ile yazışma
  • Fondo Respighi, Serie "Fotografie", n.95, Archivio di stato di Milano, http://www.archiviodistatomilano.it/spartiti-musicali-e-fotografie-del-fondo-respighi/fondo-respighi-serie-fotografie-n-95/(12.4.2012).
Leïla Bederkhan tanıtım sayfasındaki görseller için kaynak

Teşekkür

İstanbul Kadın Müzesi, Leyla Bedirhan'ın tanıtım sayfasındaki desteği için Leyla Safiye'ye çok teşekkür eder.
Kaydol: Kayıtlar (Atom)