Blog Arşivi

Hayriye Melek Hunç Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk profesyonel Çerkes kadın yazarıdır.

Hayriye Melek Hunç

Hayriye Melek Hunç

Osmanlı İmparatorluğu'nun ilk profesyonel Çerkes kadın yazarıdır.
"Cesaretlerin en büyüğü savaşırken gösterilenler olmadığı gibi, en büyük zaferler de savaşta kazanılanlar değildir."
Doğum Tarihi: 1896
Doğum Yeri: Hacıosman Köyü, Manyas, Balıkesir
Ölüm Tarihi: 24/10/1963
Ölüm Yeri: İstanbul
Mezarı: Karacaahmet Mezarlığı, İstanbul

Etkinlik Alanı

Yazar
"Bütün insanlık, özellikle bütün küçük ve zayıf milletler gibi Çerkeslik de bugün ağır ve acı bir sınav dönemi geçiriyor. Biz bunu tüm ağırlığı ve acılığı ile hissediyoruz. (...)Yüz sene Rus Çarlığı önünde eğilmeyen Çerkeslik, kendisindeki cengâverlik özelliklerinin ne kadar temiz ve yüksek bir dereceye vardığını dünyaya göstermiştir. (...) Şimdi ise Çerkes varlığı artık başka bir alanda savunma bekliyor. Fikirlerini yaymak amacıyla çıkardığı dergiye "Diyane" adını veren Çerkes kadınları, bu halkın savaşta gösterdiği cengâverlik duygu ve heyecanının diğer özelliklerine zarar verecek oranda gelişmiş olmasından korkuyorlar. Cesaretlerin en büyüğünün savaşırken gösterilen olmadığı gibi en büyük zaferlerin de savaşta kazanılanlar olmadığını düşünüyorlar."
(Hayriye Melek Hunç)
Hayriye Melek Hunç, 1920 yılında Türkçe - Adıgece yayımlanan Diyane (Annemiz) derginin başyazarı ve 1911-1914 yılları arasında ve gene Türkçe ve Adıgece bir gazete olan Qhuaze (Rehber) gazetesinin de yazarıdır.
Seza Polar'ın Çerkesce -Türkçe olarak çıkardığı Diyane -Tiyane" (milletin annesi/annemiz) kadın dergisinin ilk sayısı 10 Mart 1920 tarihinde yayımlandı.
Diyane dergisi Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti'nin yayın organı olarak "Onbeş günde bir neşr olunur, ilmi, içtimai, edebi mecmuadır" tanımı ile çıkarılmıştır. Derginin idare yerinin, Beşiktaş, Akaretler'de Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti" olduğu belirtilmektedir.
Derginin ilk sayısının bir orijinal nüshası Mehmet Şevket Eygi özel koleksiyonunda, bir diğeri ise Hakkı Tarık Us Kütüphanesi'nde bulunmaktadır.
Diyane dergisi hakkında araştırma yapan Mahinur Tuna, derginin kaç sayı çıkmış olduğu konusunda bilgi bulunmadığını belirtmektedir. Diyane'nin ilk sayısı, günümüz Türkçe'sine Fikri Tuna tarafından çevrilmiş ve yayımlanmıştır.
Kitapları
  • Zühre-i Elem, Roman, İstanbul, 1910.
  • Zeynep, Roman, İstanbul, 1926.

Ödülleri

Üyelikleri

  • Çerkes İttihad ve Teavün Cemiyeti, İstanbul
  • Şimali Kafkas Cemiyeti, İstanbul
  • Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti, İstanbul

Eğitimi

  • Notre Dame de Sion Fransız Kız Lisesi, İstanbul
  • Hayriye Melek Hunç, Türkçe ve Fransızca'dan başka Adıge,Vubıh ve Abhaz dillerini de biliyordu.

Sosyal sorumluluk çalışmaları

Hayriye Melek Hunç, 1918 yılında İstanbul'da kurulan ve 1922 yılına kadar etkin olan Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti'nin kurucuları arasındadır. Ve bu derneğin başkanlığını da yapmıştır.
Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti'nin kurucuları arasında Hayriye Melek Hunç ile birlikte Berzeg Makbule Hanım, Zalıko Emine Reşid Hanım, Seza Polar (Pooh Seza Polar) ve Faika Ulagay da vardır.

Akraba ve Dostları

  • Ağabeyi:Ali Sait Akbaytugan (general)
  • Babası:Hunç Kasbolet Bey
  • Evlilik:Met Çunatuka Yusuf İzzet Paşa , Prof. Aytek Namitok (akademisyen)
  • Dostları:Halide Edip Adıvar(yazar, siyasetçi, akademisyen, çevirmen), Berzeg Makbule Hanım (Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti'nin kurucu üyesi), Zalıko Emine Reşid Hanım (Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti'nin kurucu üyesi), Seza Polar (editör, kadın hakları aktivisti, eğitimci, Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti'nin kurucu üyesi), Faika Ulagay (Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti'nin kurucu üyesi), Prof. George Dumezil (Kafkasolog).

Anısını Yaşatan Projeler

Hakkında Yazılanlar

  • Fikri Tuna (çev.) Diyane, İstanbul, 2004.
  • Sefer E. Berzeg, Kafkas Diasporasında Edebiyatçılar ve Yazarlar Sözlüğü (Hayriye Melek Hunç maddesi), Samsun, 1995.
  • "Seza Puh, Diyane ve Hayriye Melek Hunç maddesi", jinepsgazetesi.com,
  • "Çerkesçe Dergi: Diyane", cerkes.gen.tr .
  • "Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti naşir-i efkarıdır.", circassiancenter.com.
  • "Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti", kafkasevi.com.
  • "Çerkes Kadınları Teavün Cemiyeti"(Çerkes Kadınları Yardımlaşma Derneği), samsunbkd.org.
  • Mahinur Tuna, "Diyane", facebook.com, (Erişim: 29.4.2012)
    • .

Kaynakça

Hayriye Melek Hunç tanıtım sayfasında yararlanılan kaynaklar
  • Bkz. Hakkında Yazılanlar maddesi
Hayriye Melek Hunç tanıtım sayfasındaki görseller için kaynaklar
Kaydol: Kayıtlar (Atom)